هنگامي كه يك شخص برگه چك را صادر مي‌كند درواقع متعهد مي‌شود كه تا زمان درج‌شده روي برگه چك مبلغ مشخصي را در حساب شخصي خود تأمين نمايد. اما نمي‌توانيم چندان به چك به عنوان يكي از ابزارهاي پرداخت، اعتماد داشته باشيم. چراكه بسياري افراد به دليل عدم تأمين موجودي حساب صادركننده مطابق با چك صادره، به مشكل برخوردند و چك را برگشت زدند. البته چك‌هاي برگشتي اثر سوء و محدوديت‌هايي براي صادركننده ايجاد مي‌كنند. در اين مقاله ما سعي داريم به مسئله رفع سوء اثر چك‌ برگشتي بپردازيم. 

منبع: رفع سوء اثر چك برگشتي

رفع سوء اثر چك برگشتي

زماني كه يك چك صادر مي‌شود، درواقع صادركننده خود را متعهد مي‌كند تا در زمان معين مبلغ درج‌شده در چك را تأمين نمايد. حال اگر در موعد مقرر اين مبلغ تأمين نشود دارنده چك مي‌تواند به صورت قانوني چك را برگشت بزند و از اموال صادركننده چك مبلغ چك را دريافت نمايد. اما به هر صورت عدم تأمين حساب صادركننده و چك برگشتي دردسرهاي زيادي براي افراد ايجاد مي‌كند.

با توجه به اين شرايط قانون‌گذار جهت جلوگيري از افزايش ميزان چك‌هاي برگشتي شرايط سخت‌گيرانه‌اي را براي صدور چك ايجاد كرده است. هرچند اين شرايط به صورت صد در صد از صدور چك‌ها با احتمال برگشت خوردن جلوگيري نمي‌كند. به همين دليل در گام بعدي قانون‌گذار براي صادركننده چك برگشتي محدوديت‌هايي ايجاد مي‌كند. اين محدوديت‌ها شامل اثر سوء چك بر كارنامه مالي ايشان در بانك مركزي مي‌شود.

سابقه‌ي مالي و نبود اثر سوء در آن براي تاجران و اهالي بازار بسيار مورد اهميت است. به همين دليل قانون به ما اين فرصت را مي‌دهد كه بتوانيم اين اثر سوء و منفي چك برگشتي را از سابقه كارنامه مالي خود پاكسازي نماييم. 

روش‌هاي رفع سوء اثر چك برگشتي

قبل‌تر اشاره كرديم كه چك برگشتي بر سابقه مالي صادركننده آن در بانك مركزي اثر منفي ايجاد مي‌كند. عدم وجود اثر منفي در كارنامه مالي به خصوص براي تاجران و اهالي بازار بسيار اهميت دارد. به همين دليل براي اين افراد راه‌حلي جهت رفع اين اثر سوء چك برگشتي ارائه شده است. روش‌هاي مختلفي براي رفع سوء اثر چك برگشتي وجود دارد.

در صورت درخواست براي رفع سوء اثر و عدم شروع مراحل توسط بانك. مي‌توانيد ظرف مدت 7 روز كاري بعد از ارائه درخواست سوء اثر، به شعب بانك مورد نظر مراجعه و درخواست خود را پيگيري كنيد. اگر چك شما برگشت خورد. و قصد رفع سوء اثر چك برگشتي را داريد. مي‌توانيد از يكي از اين مراحل استفاده كنيد.

تأمين موجودي

روش اول و راحت‌ترين روش براي رفع اثر چك تأمين موجودي حساب بانكي صادركننده است. به اين ترتيب بانك ميزان وجه درج‌شده در چك را مسدود مي‌كند. سپس به دارنده چك اطلاع مي‌دهد تا جهت دريافت وجه چك به بانك مراجعه نمايد. به اين ترتيب به سرعت سوء اثر چك برگشتي از بين مي‌رود.

ارائه لاشه چك برگشتي

از ديگر روش‌هاي رايج براي رفع سوء اثر چك برگشتي توافق با دارنده چك توسط صادركننده است. به عبارتي اگر صادركننده بتواند به روشي با دارنده چك به توافق برسد و لاشه چك را پس بگيرد. با ارائه اين لاشه چك به بانك مي‌تواند اقدامات لازم را براي رفع اثر را به راحتي انجام دهد.

ارائه رضايت‌نامه محضري دارنده چك

اگر در شرايطي لاشه چك برگشتي ديگر در دسترس نباشد. و نتوانيم از لاشه چك براي رفع سوء اثر چك بگشتي در بانك استفاده كنيم. با دريافت يك رضايت‌نامه محضري از دارنده چك كه در دفاتر ثبت‌اسناد رسمي تنظيم مي‌شوند. 

در مواردي كه دارنده يا ذي‌نفع چك مرجعي حقوقي دولتي باشد. نيازي به مراجعه به دفاتر اسناد رسمي براي تنظيم رضايت‌نامه نيست. و ارائه نامه رسمي همان مرجع جهت انجام مراحل رفع سوء اثر چك كافي است.

واريز مبلغ چك به سپرده و مسدود نمودن سپرده

در مواقعي كه ارائه لاشه چك يا ارائه رضايت‌نامه محضري امكان‌پذير نيست. براي رفع سوء اثر ابتدا بايد ميزان مبلغ كسري چك را در حساب سپرده قرض‌الحسنه جاري خود در بانك واريز نماييد. سپس از بانك درخواست نماييد كه اين مبلغ را مسدود نمايد. بانك اين مبلغ را به مدت دو سال مسدود نگه مي‌دارد. و تا نهايتاً 5 روز بعد از واريز پول بانك موظف است به ذي‌نفع اعلام نمايد مبلغ چك تأمين‌شده است. تا دارنده چك براي دريافت مبلغ مراجعه نمايد. دارنده چك نيز دو سال فرصت دارد تا جهت دريافت اين مبلغ مراجعه نمايد.

ارائه حكم قضايي

شما مي‌توانيد بدون انجام مراحل بالا در صورتي كه دادگاه حكم مبني بر رفع سوء اثر از چك برگشتي و سابقه مالي شما را صادر نمود. تنها با ارائه اين حكم به بانك سوء اثر چك را از سوابق مالي خود پاكسازي كنيد.

انقضاي مدت سوء اثر چك برگشتي

اگر شما هيچ‌كدام از روش‌هاي رفع سوء اثر چك برگشتي را انجام ندهيد. به‌شرط آنكه دارنده چك عليه شما دعواي حقوقي با كيفري اقامه نكند. به صورت خودكار پس از گذشت 3 سال از تاريخ صدور گواهي عدم پرداخت، سوء اثر چك برگشتي از سوابق مالي شما حذف مي‌شود.

مدت‌زمان رفع سوء اثر از چك برگشتي چقدر است ؟

در روش‌هايي كه قبل‌تر توضيح داديم جهت رفع سوء اثر چك مشخص است. كه با انجام هر يك از اين روش‌ها مدت‌زمان براي رفع سوء اثر چك برگشتي متفاوت خواهد بود. پس مدت‌زمان لازم براي انجام اين كار به انتخاب روش توسط شما بستگي دارد.

توجه كنيد كه اگر صادركننده چك ظرف ده روز بعد از برگشت چك با يكي از روش‌هاي مذكور جهت رفع سوء اثر چك مثل تأمين حساب، ارائه لاشه چك و… اقدام نكند. بانك وظيفه دارد اطلاعات لازم را كه به گواهي عدم پرداخت مربوط مي‌شود به سامانه اطلاعات بانك مركزي تحويل دهد. همچنين بانك‌ها موظف‌اند.

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد چك مي توانيد با مشاوران مشاوره حقوقي مركز وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد. 

سؤالات متداول