ازدواج سفيد چيست؟ هنگامي كه واژه ازدواج را مي‌شنويم به آنچه در قانون و شرع ما پذيرفته‌شده است يعني ازدواج دائم يا موقت، فكر مي‌كنيم. اما ازدواج سفيد يك پديده تازه و نوظهور مي‌باشد. كه جايگاهي در شرع و قانون ندارد. اين ازدواج ريشه در فرهنگ كشور ما ندارد و از فرهنگ كشورهاي غربي گرفته‌شده است. و در آن خطبه عقد شرعي و قانوني خوانده نمي‌شود. سال‌هاي اخير به دلايل اقتصادي، عدم تعهد و … در كشور ما نيز  ظهور پيداكرده است. در ادامه اين مطلب به معرفي ازدواج سفيد و جرم و مجازات آن مي‌پردازيم.

ازدواج سفيد چيست ؟

ازدواج سفيد به ازدواجي مي‌گويند كه زن و مرد؛ بدون اجراي صيغه نكاح كه روش قانوني و شرعي مي‌باشد زندگي مشترك خود را شروع كنند. اين نوع از ازدواج وجاهت قانوني و شرعي ندارد و مدت زمان مشخصي نيز براي آن تعيين نمي‌شود.

در قانون مدني ما آن ازدواجي صحيح است كه ايجاب و قبول در آن صراحتاً به قصد ازدواج زن و مرد دلالت كند. از آنجا كه قصد طرفين در ازدواج سفيد صراحتاً دلالت بر ازدواج نمي‌كند مي‌توانيم بگوييم كه اين ازدواج وجاهت قانوني ندارد. وقتي زن و مرد بدون توجه به مسائل شرعي و بدون ثبت قانوني و رسمي ازدواج خود، زندگي مشترك را شروع مي‌كنند. طبيعتاً نسبت به يكديگر تعهد شرعي و قانوني هم ندارند.

بنابراين زن و مرد در ازدواج سفيد نمي‌توانند در محاكم قانوني نسبت به هم ادعاي حق و حقوقي داشته باشند. شايد بتوانيم عدم تعهد طرفين به يكديگر يكي از دلايل گرايش افراد در اوضاع اقتصادي حال حاضر به ازدواج سفيد بدانيم.

آيا ازدواج سفيد در ايران جرم است ؟

زماني يك ازدواج از جانب قانون مورد حمايت قرار مي‌گيرد كه ازدواج با توجه به مقررات و اصول قانون منعقد گردد. در غير اين صورت ازدواج، مورد حمايت قانون نخواهد بود. بنابراين ازدواج سفيد كه بدون رعايت مقررات شرعي و قانوني است در نظر قانون‌گذار و قانون ايران رسميت نخواهد داشت. همچنين اين‌گونه از ازدواج به عنوان رابطه نامشروع و زنا امكان مجازات طرفين را دارد.

به عبارتي در قانون ايران، ازدواج سفيد به صورت صريح جرم انگاري نشده است. و با توجه به اينكه زيست دو فرد نامحرم با يكديگر مشروعيت ندارد. مي‌توانيم ازدواج سفيد را از جنبه زنا، در صورت اثبات، به عنوان يك جرم تلقي نماييم. مجازات براي ازدواج سفيد با توجه به اينكه زناي اثبات‌شده محصنه يا غير محصنه باشد تعزير يا حد مي‌باشد. كيفيت حد نيز با توجه به زناي اثباتي متفاوت خواهد بود.

ماده‌قانوني براي ازدواج سفيد

ماده 221 قانون مجازات اسلامي زنا را اين‌گونه تعريف مي‌نمايد:«زنا عبارت است از جماع مرد و زني كه علقه زوجيت بين آن‌ها نبوده و از موارد وطي به شبه نيز نباشد. » منظور از جماع مباشرت جنسي مرد و زن است. از آنجا كه ازدواج سفيد در ايران به عنوان رابطه زوجيت در نظر گرفته نمي‌شود. پس ارتباط زن و مرد تحت عنوان ازدواج سفيد نيز در تعريف زنا گنجانده مي‌گردد. و با اثبات زناي طرفين امكان مجازات آن‌ها به عنوان زناكار وجود دارد.

مطابق قانون اگر يكي از آن دو يا هر دو طرف داراي تأهل باشند. به عنوان زناي محصنه در نظر گرفته مي‌شود و مجازات سنگين‌تري دارد.

مجازات ازدواج سفيد چيست ؟

همان‌طور كه قبل‌تر اشاره كرديم ازدواج سفيد به طور صريح در قانون ما جرم انگاري نشده است. اما مي‌توانيم بر اساس ساير مواد قانوني اين‌گونه از ازدواج را مورد بررسي قرار دهيم. و حتي براي طرفين نيز مجازات تعيين نماييم.

بر اساس قانون ايران تنها ازدواج‌هايي كه با اصول شرعي و قانوني منعقد شوند مورد حمايت قانون‌اند. و ازدواج‌هاي سفيد در زيرمجموعه قوانين روابط نامشروع كه شامل زنا مي‌شود قرار مي‌گيرند. و امكان مجازات طرفين وجود دارد. اگر ازدواج سفيد به عنوان زنا اثبات شود با توجه به اينكه زناي محصنه است يا غير محصنه در كيفيت مجازات حدي طرفين تأثير خواهد داشت.

از طرف ديگر ازدواج سفيد از آن جهت كه به صورت رسمي و قانوني ازدواج را ثبت نكردند نيز قابل پيگيري قانوني مي‌باشد. چرا كه طبق قانون ايران واقعه ازدواج بايد توسط زوجين، به صورت رسمي ثبت شود. در غير اين صورت زوج محكوم و مجازات مي‌گردد.

از ديگر آثار قانوني كه ازدواج سفيد به وجود مي‌آورد مسئله فرزنداني است كه حاصل اين‌گونه ازدواج هستند. با توجه به اينكه ازدواج سفيد بدون رعايت شرع و قانون انجام مي‌شود مورد حمايت قانون نخواهد بود. و عدم وجاهت قانوني اين ازدواج‌ها موجب سلب برخي از حقوق قانوني از فرزندان حاصل ازدواج سفيد خواهد شد.

فرزندان حاصل ازدواج سفيد و حقوق آن‌ها

همان‌طور كه گفتيم ازدواج‌هاي سفيد بدون رعايت اصول شرعي و قانوني انجام مي‌گيرند. لذا مورد حكايت قانون نيز نخواهند بود. به همين ترتيب فرزندان حاصل از اين ازدواج‌ها نيز مورد حمايت قانون نخواهند بود. و از نظر قانوني از برخي حقوق مانند دريافت ارث از والدين محروم مي‌شوند.

از يك طرف اين احتمال كه طرفين چنين ازدواج‌هايي فرزند خود را پس بزنند وجود دارد. بنابراين فرزندان حاصل از اين ازدواج‌ها به لحاظ روحي و گاهي حتي جسمي متحمل خسارات جبران‌ناپذيري خواهند شد.

البته بايد توجه داشت كه با وجود اينكه فرزندان حاصل ازدواج سفيد از برخي حقوق نظير ارث محروم مي‌شوند. اما پدر و مادر همچنان از نظر قانون موظف به نگهداري از فرزند خود و دريافت شناسنامه براي اين فرزند هستند.

قانون ثبت‌احوال مصوب سال 1355 در بند الف ماده يك خود آورده است. كه صدور شناسنامه براي كودكان متولد ايران از پدري ايراني يكي از وظايف سازمان ثبت‌احوال مي‌باشد. با توجه به اين قانون مشاهده مي‌كنيم كه تفاوتي ميان فرزندان مشروع و فرزندان حاصل از ازدواج سفيد جهت دريافت شناسنامه قائل نشده‌اند.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص ازدواج سفيد، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون نفقه معو‌قه پاسخ دهند.

سؤالات متداول