خسارت عدم انجام تعهد چه زماني تعيين مي‌شود؟ بستن قرارداد از جمله مواردي مي‌باشد كه باعث ايجاد اعتماد بين طرفين مي‌شود و آن‌ها را نسبت به موضوع قرارداد متعهد مي‌نمايد. قرارداد قوانين بسيار زيادي دارد كه بايد به آن‌ها توجه نمود. يكي از قوانين قرارداد انجام تعهد ذكر شده در آن مي‌باشد. در ادامه قصد داريم در مورد مطالبه خسارت ناشي از عدم انجام تعهد توضيحاتي را خدمتتان ارائه دهيم، با ما همراه باشيد.

خسارت ناشي از عدم انجام تعهد چيست‌ ؟

در همه قرارداد‌ها مدت زماني ذكر مي‌شود كه‌ دو طرف قرارداد موظف هستند در آن‌ زمان وظايف خود را انجام دهند. براي مثال طبق قرارداد فروشنده موظف است كه سه ماه ديگر چندين كالا را به دست خريدار برساند و چنانچه اين كار را نكند مي‌بايست به او خسارت پرداخت ‌نمايد و خريدار از نظر قانوني حق مطالبه خسارت را خواهد داشت.

شرايط مطالبه خسارت ناشي از عدم انجام تعهد چيست‌ ؟

براي مطالبه اين خسارت مي‌بايست داراي شرايطي بود تا دادگاه اجازه مطالبه اين نوع خسارت را بدهد. شرايط مطالبه خسارت ناشي از تاخير در انجام تعهد به شرح زير مي‌باشند.

خودداري مديون از انجام تعهد

فردي كه از او خسارت عد‌م انجام تعهد مطالبه مي‌گردد مي‌بايست از روي عمد تعهدش را به انجام نرسانيده باشد و زمان ايفاي تعهد نيز سپري و انجام تعهد نافرجام مانده باشد.

براي مثال ممكن ‌است فردي تصادف كند و تصادف او باعث شود كه در انجام تعهدش ناتوان ‌باشد كه در اين صورت او ملزم به‌ پرداخت خسارت نخواهد بود. اما اگر شخص بدون هيچ دليل منطقي و قانوني از انجام تعهد خود سر باز زند بايد خسارت را به طرف مقابلش بپردازد.

وجود ضرر و رابطه سببيت

يكي از شرايط مطالبه خسارت عد‌م انجام تعهد وجود ضرر مي‌باشد. چنانچه عد‌م انجام تعهد و يا دير انجام دادن آن باعث ضرر و زياني به طرف مقابل شود او مي‌تواند خسارت دريافت كند.

براي مثال اگر فردي در قرارداد ذكر كند كه در تاريخ…. مقداري ميوه به سردخانه منتقل شود و اين كار را به عهده طرف مقابلش در قرارداد بگذارد، در صورتي‌ كه طرف‌مقابل ميوه‌ها را به سرد خانه منتقل نكند و ميوه‌ها خراب شود مي‌بايست خسارت را بپردازد زيرا صاحب ميوه‌ها زيان ديده است.

شخصي كه زيان ديده است بايد بتواند به دادگاه ثابت نمايد كه ضرري كه به او تحميل شده نتيجه عد‌م انجام تعهد فرد مقابلش است تا دادگاه خسارت او را وصول نمايد.

رابطه سببيت يعني ربط داشتن ورود ضرر به فعل يا ترك فعل شخص متعهد. مثلا اگر ميوه‌هاي مذكور بر اثر سيل از بين برود كسي ضامن نيست ولي اگر شخص متعهد كوتاهي كرده باشد و ميوه‌ها تلف شود او مسئول است.

مطالبه خسارت ناشي از عدم انجام تعهد چگونه است‌ ؟

براي مطالبه خسارت ناشي از عد‌م انجام تعهد فرد مي‌بايست به دادگاه مراجعه نمايد و دادخواستي را مبني بر مطالبه خسارت ارائه‌ نمايد. او مي‌بايست در دادگاه ثابت ‌كند كه به ‌او زيان ‌وارد شده است و فرد از روي عمد تعهدش را انجام نداده است. در صورتي كه ‌فرد بتواند اين‌ دو مورد را نزد دادگاه اثبات نمايد دادگاه نيز شخصي كه تعهدش را انجام نداده ملزم به پرداخت خسارت مي‌كند.

مركز معتبر وكيل دات كام شما را در حل پرونده‌هاي حقوقيتان ياري مي‌نمايد. از بهترين خدمات اين مركز مي‌توان به حل انواع پرونده‌هاي حقوقي و ارائه مشاوره حقوقي تهران اشاره نمود. شما عزيزان‌ مي‌توانيد با دريافت مشاوره حقوقي از اين مركز حل پرونده حقوقي خود را تسريع بخشيد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص خسارت عد‌م انجام تعهد، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون خسارت عد‌م انجام تعهد پاسخ دهند.

سوالات متدوال

اجور معوقه را چطور زنده كنيم؟ وقتي افراد ‌‌مي‌خواهند در منطقه‌اي ساكن شوند كه خانه‌‌‌‌اي در آنجا ندارند ‌‌مي‌بايست ملك افراد ديگر را اجاره نمايند. اما اجاره كردن خانه ديگران قوانين خاص خود را دارد كه مستاجر و موجر ‌‌مي‌بايست به اين قوانين به خوبي توجه نمايند. در ادامه قصد داريم در مورد اجور معوقه و نحوه مطالبه آن توسط صاحب ملك توضيحاتي را در اختيارتان قرار دهيم، با ما همراه باشيد.

اجاره به چه معناست‌‌‌‌ ؟

اجاره به معناي تحويل گرفتن ملك ديگران در ازاي پرداخت اجاره بها به آن‌ها ‌‌مي‌باشد. براي مثال ‌‌مي‌توان خانه افراد را براي مدتي مشخص اجاره كرد و مبلغي را به عنوان اجاره بها به آن‌ها پرداخت نمود.

براي اجاره خانه ‌‌مي‌بايست اجاره نامه‌‌‌‌اي تنظيم گردد تا هر دو ‌طرف اين معامله به يكديگر اعتماد كنند و از تعهد طرف مقابل خود مطمئن باشند. موجر و مستاجر تكاليف زيادي نسبت به هم دارند، براي مثال مستاجر موظف است كه اجاره بها را در زمان مشخص بپردازد و موجر نيز ‌‌مي‌بايست پس از اتمام مدت اجاره پول پيش را به مستاجر باز گرداند.

اجور معوقه به چه معناست‌‌‌‌ ؟

همان طور كه در بالا گفته شد مستاجر ‌‌مي‌بايست در ازاي خانه‌‌‌‌اي كه اجاره كرده است اجاره بها بپردازد. اما زمان پرداخت اجاره بها نيز بسيار مهم ‌‌مي‌باشد، مستاجر ‌‌مي‌بايست اجاره بها را در مدت زمان‌‌‌هاي مشخص شده در قرارداد پرداخت نمايد و اگر از پرداخت آن‌ها خودداري ورزد به اين اجاره‌‌‌هاي پرداخت نشده اجاره معوقه گفته ‌‌مي‌شود.

در اين صورت صاحب ملك ‌‌مي‌تواند اجور معوقه را از مستاجر طلب نمايد. طبق قانون مستاجر ‌‌مي‌بايست اجور معوقه را به صاحب ملك پرداخت نمايد تا صاحب ملك نيز پول پيش را به او بازگرداند. اما ممكن است در برخي موارد پول پيشي وجود نداشته باشد كه در اين صورت نيز مطالبه اجور معوقه امكان پذير خواهد بود.

نحوه مطالبه اجور معوقه

براي مطالبه اجور معوقه ‌‌مي‌بايست با نحوه آن به خوبي آشنايي داشت تا بتوان اجاره‌‌‌هاي عقب افتاده را به راحتي طلب نمود. در ادامه نحوه مطالبه اجور معوقه را بر اساس مبلغ آن‌‌‌ها شرح داده‌‌‌‌ايم:

مطالبه اجاره معوقه تا بيست ميليون تومان

براي مطالبه اجاره معوقه تا بيست ميليون تومان صاحب ملك ‌‌مي‌بايست به شوراي حل اختلاف برود و درخواست مطالبه اين اجور معوقه را بنمايد. در اين صورت شوراي حل اختلاف مستاجر را ملزم به پرداخت تمام اجاره‌‌‌هاي عقب افتاده خود خواهد كرد.

مطالبه اجاره معوقه بيشتر از بيست ميليون تومان

اگر مبلغ اجاره معوقه بيش از بيست ميليون تومان باشد صاحب ملك ‌‌مي‌بايست به دادگاه مراجعه نمايد و طي دادخواستي خواهان وصول اجاره معوقه شود. در اين صورت دادگاه اموال فرد را توقيف نموده و از اموال توقيف شده او اجاره معوقه را به صاحب ملك پرداخت خواهد نمود.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در اين زمينه به سايت وكيل دات كام مراجعه نماييد و از خدمات ويژه اين سايت بهره مند گرديد. مركز وكيل دات كام شما را در حل پرونده‌‌‌هاي حقوقي خود ياري ‌‌مي‌نمايد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص اجور معوقه، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون اجور معوقه پاسخ دهند.

سوالات متدوال

اجور معوقه را چطور زنده كنيم؟ وقتي افراد ‌‌مي‌خواهند در منطقه‌اي ساكن شوند كه خانه‌‌‌‌اي در آنجا ندارند ‌‌مي‌بايست ملك افراد ديگر را اجاره نمايند. اما اجاره كردن خانه ديگران قوانين خاص خود را دارد كه مستاجر و موجر ‌‌مي‌بايست به اين قوانين به خوبي توجه نمايند. در ادامه قصد داريم در مورد اجور معوقه و نحوه مطالبه آن توسط صاحب ملك توضيحاتي را در اختيارتان قرار دهيم، با ما همراه باشيد.

اجاره به چه معناست‌‌‌‌ ؟

اجاره به معناي تحويل گرفتن ملك ديگران در ازاي پرداخت اجاره بها به آن‌ها ‌‌مي‌باشد. براي مثال ‌‌مي‌توان خانه افراد را براي مدتي مشخص اجاره كرد و مبلغي را به عنوان اجاره بها به آن‌ها پرداخت نمود.

براي اجاره خانه ‌‌مي‌بايست اجاره نامه‌‌‌‌اي تنظيم گردد تا هر دو ‌طرف اين معامله به يكديگر اعتماد كنند و از تعهد طرف مقابل خود مطمئن باشند. موجر و مستاجر تكاليف زيادي نسبت به هم دارند، براي مثال مستاجر موظف است كه اجاره بها را در زمان مشخص بپردازد و موجر نيز ‌‌مي‌بايست پس از اتمام مدت اجاره پول پيش را به مستاجر باز گرداند.

اجور معوقه به چه معناست‌‌‌‌ ؟

همان طور كه در بالا گفته شد مستاجر ‌‌مي‌بايست در ازاي خانه‌‌‌‌اي كه اجاره كرده است اجاره بها بپردازد. اما زمان پرداخت اجاره بها نيز بسيار مهم ‌‌مي‌باشد، مستاجر ‌‌مي‌بايست اجاره بها را در مدت زمان‌‌‌هاي مشخص شده در قرارداد پرداخت نمايد و اگر از پرداخت آن‌ها خودداري ورزد به اين اجاره‌‌‌هاي پرداخت نشده اجاره معوقه گفته ‌‌مي‌شود.

در اين صورت صاحب ملك ‌‌مي‌تواند اجور معوقه را از مستاجر طلب نمايد. طبق قانون مستاجر ‌‌مي‌بايست اجور معوقه را به صاحب ملك پرداخت نمايد تا صاحب ملك نيز پول پيش را به او بازگرداند. اما ممكن است در برخي موارد پول پيشي وجود نداشته باشد كه در اين صورت نيز مطالبه اجور معوقه امكان پذير خواهد بود.

نحوه مطالبه اجور معوقه

براي مطالبه اجور معوقه ‌‌مي‌بايست با نحوه آن به خوبي آشنايي داشت تا بتوان اجاره‌‌‌هاي عقب افتاده را به راحتي طلب نمود. در ادامه نحوه مطالبه اجور معوقه را بر اساس مبلغ آن‌‌‌ها شرح داده‌‌‌‌ايم:

مطالبه اجاره معوقه تا بيست ميليون تومان

براي مطالبه اجاره معوقه تا بيست ميليون تومان صاحب ملك ‌‌مي‌بايست به شوراي حل اختلاف برود و درخواست مطالبه اين اجور معوقه را بنمايد. در اين صورت شوراي حل اختلاف مستاجر را ملزم به پرداخت تمام اجاره‌‌‌هاي عقب افتاده خود خواهد كرد.

مطالبه اجاره معوقه بيشتر از بيست ميليون تومان

اگر مبلغ اجاره معوقه بيش از بيست ميليون تومان باشد صاحب ملك ‌‌مي‌بايست به دادگاه مراجعه نمايد و طي دادخواستي خواهان وصول اجاره معوقه شود. در اين صورت دادگاه اموال فرد را توقيف نموده و از اموال توقيف شده او اجاره معوقه را به صاحب ملك پرداخت خواهد نمود.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در اين زمينه به سايت وكيل دات كام مراجعه نماييد و از خدمات ويژه اين سايت بهره مند گرديد. مركز وكيل دات كام شما را در حل پرونده‌‌‌هاي حقوقي خود ياري ‌‌مي‌نمايد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص اجور معوقه، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون اجور معوقه پاسخ دهند.

سوالات متدوال

قيم اتفاقي يعني چه؟ در حقوق محجور فردي است كه توانايي تصرف اموال و انجام اعمال حقوقي خود را ندارد. بر اساس قانون مدني اين افراد محجور كه شامل افراد سفيه، صغير و مجنون مي‌شود. براي انجام امور حقوقي و مالي خود نيازمند يك سرپرست مي‌باشند. اين سرپرست در ابتدا پدر و جد پدري هستند و در نبود ايشان وصي تعيين‌شده مي‌باشد. اما اگر محجور پدر يا جد پدري يا وصي نداشته باشد چه؟ در اين شرايط براي محجور يك قيم تعيين مي‌شود. يكي از انواع قيم، در اصطلاح حقوقي قيم اتفاقي است كه در ادامه اين متن به معرفي آن مي‌پردازيم.

قيم اتفاقي كيست ؟

در قانون مدني ايران و بر اساس ماده 1207، اشخاص محجور كه شامل افراد صغير، مجنون و سفيه مي‌شوند به تصرف در اموال خود يا انجام امور حقوق ماليشان مجاز نيستند. بنابراين جهت رسيدگي به امور محجور ابتدا پدر و جد پدري پس از آن‌ها وصي تعيين‌شده و در نبود هيچ‌يك از موارد قبلي قيم مسئول است. پس در تعريف قيم مي‌توانيم بگوييم قيم فردي است كه در صورت نبود پدر يا جد پدري و وصي ايشان، از جانب مقام قضايي جهت رسيدگي به امور محجور نصب مي‌شود.

شخص قيم مطابق ماده 1235 قانون مدني در حدود اذن قانوني توانايي دخالت در امور محجور را دارد. يكي از انواع قيم، قيم اتفاقي است. قيم اتفاقي شخصي است كه به‌صورت موقت توسط قانون‌گذار در شرايط و زمان خاص تعيين مي‌شود. و اين قيم همانند ساير انواع قيم مسئول رسيدگي به امور محجور است.

چرا قيم اتفاقي تعيين مي‌شود ؟

گفتيم كه در نبود پدر، جد پدري و وصي، رسيدگي به امور محجور توسط قيم كه از جانب مقام قضايي تعيين مي‌شود؛ انجام مي‌گيرد. و يكي از انواع قيم، قيم اتفاقي است كه در شرايط و زمان خاصي از طرف قانون‌گذار براي رسيدگي به امور محجور تعيين مي‌شود. اما در چه شرايطي و به چه علت يك قيم اتفاقي تعيين مي‌شود؟

براي پاسخ به اين پرسش بايد به قانون مربوط به تعيين قيم اتفاقي مصوب در سال 1316 نگاه بيندازيم. در ماده‌واحده اين قانون بيان مي‌شود. هنگامي‌كه تعقيب جرم نيازمند شكايت خصوصي از جانب متضرر باشد. و اين متضرر يك محجور باشد كه ولي يا قيم نداشته باشد. در اين موارد قانون براي محجور يك قيم انتخاب مي‌كند. و زماني كه حين انتخاب قيم ضرر و زيان به محجور وارد شود و اين مدت انتخاب موجب فوت وقت گردد. آنگاه مدعي‌العموم ابتدا يك شخص را به‌صورت موقت به‌عنوان قيم انتخاب مي‌كند كه به اين قيم موقت، قيم اتفاقي مي‌گوييم.

بنابراين در تعريف كامل‌تري از قيم اتفاقي مي‌توانيم بگوييم. نوعي از قيم كه به‌صورت موقت و جهت جلوگيري از ورود ضرر و زيان به محجور و جلوگيري از فوت وقت توسط مدعي‌العموم تعيين مي‌گردد. بر اساس اين تعريف تعيين قيم اتفاقي داراي شرايط و ضوابط مخصوص به خود است كه در ادامه به آن مي‌پردازيم.

شرايط نصب قيم اتفاقي

نصب قيم اتفاقي شرايط و ضوابط خاصي دارد. كه بر اساس اين شرايط دادگاه اقدام به تعيين قيم مي‌نمايد. اين شرايط بر اساس ماده‌واحده قانون مربوط به تعيين قيم اتفاقي عبارت‌اند از:

اول؛ در شرايطي كه تعقيب جرم و مجرم نيازمند به شكايت متضرر است.

دوم؛ فرد متضرر از جرم صغير يا محجور باشد.

سوم؛ صغير موردنظر ما خود ولي، وصي يا قيم ندارد. يا اينكه ولي و قيم دارد اما همان ولي يا قيم در جرم مداخله داشتند.

چهارم؛ تعيين قيم به شكل عادي موجب  فوت وقت گردد. و يا موجب ورود ضرر و زيان به صغير شود.

وظايف قيم اتفاقي

همان‌طور كه پيش‌تر اشاره كرديم قيم اتفاقي در مواردي نصب مي‌شود كه محجور به علت وقوع يك جرم متضرر شود. اما ولي و وصي و قيم نداشته باشد تا پيگير شكايت شوند. لذا براي جلوگيري از فوت وقت قيم اتفاقي توسط دادستان نصب مي‌گردد.

بنابراين يكي از وظايف قيم اتفاقي اين است كه در صورت مصلحت محجور به اقامه تعقيب جرم دستور نمايد. البته در اين خصوص ماده‌واحده قانون مربوط به تعيين قيم اتفاقي نكته‌اي بيان مي‌دارد. كه موارد ضروري پيش از نصب قيم اقدامات لازم و فوري از جانب دادستان براي حفظ و نگهداري مدارك و ادله جرم جهت تعقيب و پيگيري جرم انجام مي‌شود. اما ادامه تعقيب جرم، درصورتي‌كه قيم تشخيص دهد تعقيب جرم به مصلحت محجور است. و با شكايت و دستور قيم انجام مي‌شود.

به‌جز نكته مذكور در خصوص وظيفه قيم براي پيگيري و شكايت از مجرم كه به محجور ضرر رسانده است. ساير وظايف قيم اتفاقي همانند وظايف قيم معمولي است. كه اين وظايف معمول به‌طوركلي شامل اداره امور مالي و اموال و دارايي محجور، پيگيري و اداره امور قضايي محجور و… مي‌شود.

عزل و نصب قيم اتفاقي

بر اساس ماده يك قانون راجع به تعيين قيم اتفاقي، نصب قيم اتفاقي به اين صورت است. كه مدعي‌العموم يا همان دادستان ابتدا شرايط و ضوابط لازم را احراز مي‌نمايد. سپس براي صغير يا محجور قيم اتفاقي را تعيين مي‌كند. بر اساس اين ماده وظيفه دادستان است تا با نصب قيم اتفاقي براي محجور حقوق مالي و غيرمالي محجور را حفظ نمايد.

با اين توصيف نحوه نصب انواع ديگر قيم نيز همانند نصب قيم اتفاقي است. به عبارت دقيق‌تر در گام اول دادگاه بايد حكم حجر فرد را صادر نمايد و سپس در صورت وجود شرايط لازم براي محجور موردنظر قيم اتفاقي نصب نمايد. قيم نيز بعد از ابلاغ حكم به او مي‌تواند اين وظيفه را قبول كند يا عدم قبول خود را به اطلاع دادستان برساند. و اگر در مهلت سه روز قيم قبول و عدم قبول را اطلاع ندهد دادستان شخص ديگري را جهت قيمومت انتخاب مي‌كند.

اما در خصوص عزل قيم اتفاقي بايد گفت دادگاه با دادخواست عزل قيم از جانب دادستان يا ذي‌نفع يا محجور مي‌تواند. فرد قيم را به علت انجام برخي امور و يا اينكه برخي صفات لازم را از دست داد، از سمت قيم بركنار نمايد. مسئله عزل قيم اتفاقي در قانون مدني به‌تفصيل بيان مي‌شود. برخي از علت‌هاي عزل قيم را بر اساس قانون در ادامه ذكر مي‌كنيم.

علل عزل قيم‌اتفاقي مطابق قانون مدني

قانون مدني در مواد 1231، 1239، 1243، 1244، 1248، 1249 در خصوص عزل قيم اتفاقي بيان مي‌دارد:

اول؛ اگر قيم خود به وضعي دچار شود كه بايد تحت ولايت يا قيمومت فرد ديگري باشد. يا مواردي كه قيم مجنون يا فاقد رشد تشخيص داده شود.

دوم؛ وقتي قيم مرتكب جناياتي شود همانند خيانت‌درامانت، اختلاس، كلاهبرداري، هتك ناموس يا اعمال منافي عفت و… و دادگاه با حكم قطعي قيم را محكوم سازد.

سوم؛ هنگامي‌كه قيم اتفاقي ورشكسته گردد. يا اينكه او به فساد اخلاقي مشهور شود. و يا اينكه وي و خويشاوندان درجه‌يك او نسبت به محجور دعوايي داشته باشند.

چهارم؛ درصورتي‌كه مشخص شود قيم با سوءنيت، اموال متعلق به محجور را جزء دارايي محجور قيد نكند. و يا اينكه مشخص شود قيم از روي عمد موجب شد كه مال محجور در صورت دارايي قيد نگردد.

پنجم؛ بعد از اعلام دادستاني قيم بايد جهت ارائه تضمين نزد دادستان برود. و عدم مراجعه او به مدعي‌العموم موجب عزل وي مي‌شود.

ششم؛ درصورتي‌كه مشخص شود قيم از صفت امانت برخوردار نيست و يا اينكه اين صفت از وي سلب گردد.

هفتم؛ مواردي نيز ممكن است قيم به‌جز دلايل فوق مذكور به مجازات حبس محكوم گردد. و در اين صورت از اداره امور مالي و غيرمالي محجور ناتوان بماند. همچنين در مواردي كه عدم لياقت قيم براي اداره امور محجور ثابت شود.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص قيمومت، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون قيمومت پاسخ دهند.

سؤالات متداول

قيم اتفاقي يعني چه؟ در حقوق محجور فردي است كه توانايي تصرف اموال و انجام اعمال حقوقي خود را ندارد. بر اساس قانون مدني اين افراد محجور كه شامل افراد سفيه، صغير و مجنون مي‌شود. براي انجام امور حقوقي و مالي خود نيازمند يك سرپرست مي‌باشند. اين سرپرست در ابتدا پدر و جد پدري هستند و در نبود ايشان وصي تعيين‌شده مي‌باشد. اما اگر محجور پدر يا جد پدري يا وصي نداشته باشد چه؟ در اين شرايط براي محجور يك قيم تعيين مي‌شود. يكي از انواع قيم، در اصطلاح حقوقي قيم اتفاقي است كه در ادامه اين متن به معرفي آن مي‌پردازيم.

قيم اتفاقي كيست ؟

در قانون مدني ايران و بر اساس ماده 1207، اشخاص محجور كه شامل افراد صغير، مجنون و سفيه مي‌شوند به تصرف در اموال خود يا انجام امور حقوق ماليشان مجاز نيستند. بنابراين جهت رسيدگي به امور محجور ابتدا پدر و جد پدري پس از آن‌ها وصي تعيين‌شده و در نبود هيچ‌يك از موارد قبلي قيم مسئول است. پس در تعريف قيم مي‌توانيم بگوييم قيم فردي است كه در صورت نبود پدر يا جد پدري و وصي ايشان، از جانب مقام قضايي جهت رسيدگي به امور محجور نصب مي‌شود.

شخص قيم مطابق ماده 1235 قانون مدني در حدود اذن قانوني توانايي دخالت در امور محجور را دارد. يكي از انواع قيم، قيم اتفاقي است. قيم اتفاقي شخصي است كه به‌صورت موقت توسط قانون‌گذار در شرايط و زمان خاص تعيين مي‌شود. و اين قيم همانند ساير انواع قيم مسئول رسيدگي به امور محجور است.

چرا قيم اتفاقي تعيين مي‌شود ؟

گفتيم كه در نبود پدر، جد پدري و وصي، رسيدگي به امور محجور توسط قيم كه از جانب مقام قضايي تعيين مي‌شود؛ انجام مي‌گيرد. و يكي از انواع قيم، قيم اتفاقي است كه در شرايط و زمان خاصي از طرف قانون‌گذار براي رسيدگي به امور محجور تعيين مي‌شود. اما در چه شرايطي و به چه علت يك قيم اتفاقي تعيين مي‌شود؟

براي پاسخ به اين پرسش بايد به قانون مربوط به تعيين قيم اتفاقي مصوب در سال 1316 نگاه بيندازيم. در ماده‌واحده اين قانون بيان مي‌شود. هنگامي‌كه تعقيب جرم نيازمند شكايت خصوصي از جانب متضرر باشد. و اين متضرر يك محجور باشد كه ولي يا قيم نداشته باشد. در اين موارد قانون براي محجور يك قيم انتخاب مي‌كند. و زماني كه حين انتخاب قيم ضرر و زيان به محجور وارد شود و اين مدت انتخاب موجب فوت وقت گردد. آنگاه مدعي‌العموم ابتدا يك شخص را به‌صورت موقت به‌عنوان قيم انتخاب مي‌كند كه به اين قيم موقت، قيم اتفاقي مي‌گوييم.

بنابراين در تعريف كامل‌تري از قيم اتفاقي مي‌توانيم بگوييم. نوعي از قيم كه به‌صورت موقت و جهت جلوگيري از ورود ضرر و زيان به محجور و جلوگيري از فوت وقت توسط مدعي‌العموم تعيين مي‌گردد. بر اساس اين تعريف تعيين قيم اتفاقي داراي شرايط و ضوابط مخصوص به خود است كه در ادامه به آن مي‌پردازيم.

شرايط نصب قيم اتفاقي

نصب قيم اتفاقي شرايط و ضوابط خاصي دارد. كه بر اساس اين شرايط دادگاه اقدام به تعيين قيم مي‌نمايد. اين شرايط بر اساس ماده‌واحده قانون مربوط به تعيين قيم اتفاقي عبارت‌اند از:

اول؛ در شرايطي كه تعقيب جرم و مجرم نيازمند به شكايت متضرر است.

دوم؛ فرد متضرر از جرم صغير يا محجور باشد.

سوم؛ صغير موردنظر ما خود ولي، وصي يا قيم ندارد. يا اينكه ولي و قيم دارد اما همان ولي يا قيم در جرم مداخله داشتند.

چهارم؛ تعيين قيم به شكل عادي موجب  فوت وقت گردد. و يا موجب ورود ضرر و زيان به صغير شود.

وظايف قيم اتفاقي

همان‌طور كه پيش‌تر اشاره كرديم قيم اتفاقي در مواردي نصب مي‌شود كه محجور به علت وقوع يك جرم متضرر شود. اما ولي و وصي و قيم نداشته باشد تا پيگير شكايت شوند. لذا براي جلوگيري از فوت وقت قيم اتفاقي توسط دادستان نصب مي‌گردد.

بنابراين يكي از وظايف قيم اتفاقي اين است كه در صورت مصلحت محجور به اقامه تعقيب جرم دستور نمايد. البته در اين خصوص ماده‌واحده قانون مربوط به تعيين قيم اتفاقي نكته‌اي بيان مي‌دارد. كه موارد ضروري پيش از نصب قيم اقدامات لازم و فوري از جانب دادستان براي حفظ و نگهداري مدارك و ادله جرم جهت تعقيب و پيگيري جرم انجام مي‌شود. اما ادامه تعقيب جرم، درصورتي‌كه قيم تشخيص دهد تعقيب جرم به مصلحت محجور است. و با شكايت و دستور قيم انجام مي‌شود.

به‌جز نكته مذكور در خصوص وظيفه قيم براي پيگيري و شكايت از مجرم كه به محجور ضرر رسانده است. ساير وظايف قيم اتفاقي همانند وظايف قيم معمولي است. كه اين وظايف معمول به‌طوركلي شامل اداره امور مالي و اموال و دارايي محجور، پيگيري و اداره امور قضايي محجور و… مي‌شود.

عزل و نصب قيم اتفاقي

بر اساس ماده يك قانون راجع به تعيين قيم اتفاقي، نصب قيم اتفاقي به اين صورت است. كه مدعي‌العموم يا همان دادستان ابتدا شرايط و ضوابط لازم را احراز مي‌نمايد. سپس براي صغير يا محجور قيم اتفاقي را تعيين مي‌كند. بر اساس اين ماده وظيفه دادستان است تا با نصب قيم اتفاقي براي محجور حقوق مالي و غيرمالي محجور را حفظ نمايد.

با اين توصيف نحوه نصب انواع ديگر قيم نيز همانند نصب قيم اتفاقي است. به عبارت دقيق‌تر در گام اول دادگاه بايد حكم حجر فرد را صادر نمايد و سپس در صورت وجود شرايط لازم براي محجور موردنظر قيم اتفاقي نصب نمايد. قيم نيز بعد از ابلاغ حكم به او مي‌تواند اين وظيفه را قبول كند يا عدم قبول خود را به اطلاع دادستان برساند. و اگر در مهلت سه روز قيم قبول و عدم قبول را اطلاع ندهد دادستان شخص ديگري را جهت قيمومت انتخاب مي‌كند.

اما در خصوص عزل قيم اتفاقي بايد گفت دادگاه با دادخواست عزل قيم از جانب دادستان يا ذي‌نفع يا محجور مي‌تواند. فرد قيم را به علت انجام برخي امور و يا اينكه برخي صفات لازم را از دست داد، از سمت قيم بركنار نمايد. مسئله عزل قيم اتفاقي در قانون مدني به‌تفصيل بيان مي‌شود. برخي از علت‌هاي عزل قيم را بر اساس قانون در ادامه ذكر مي‌كنيم.

علل عزل قيم‌اتفاقي مطابق قانون مدني

قانون مدني در مواد 1231، 1239، 1243، 1244، 1248، 1249 در خصوص عزل قيم اتفاقي بيان مي‌دارد:

اول؛ اگر قيم خود به وضعي دچار شود كه بايد تحت ولايت يا قيمومت فرد ديگري باشد. يا مواردي كه قيم مجنون يا فاقد رشد تشخيص داده شود.

دوم؛ وقتي قيم مرتكب جناياتي شود همانند خيانت‌درامانت، اختلاس، كلاهبرداري، هتك ناموس يا اعمال منافي عفت و… و دادگاه با حكم قطعي قيم را محكوم سازد.

سوم؛ هنگامي‌كه قيم اتفاقي ورشكسته گردد. يا اينكه او به فساد اخلاقي مشهور شود. و يا اينكه وي و خويشاوندان درجه‌يك او نسبت به محجور دعوايي داشته باشند.

چهارم؛ درصورتي‌كه مشخص شود قيم با سوءنيت، اموال متعلق به محجور را جزء دارايي محجور قيد نكند. و يا اينكه مشخص شود قيم از روي عمد موجب شد كه مال محجور در صورت دارايي قيد نگردد.

پنجم؛ بعد از اعلام دادستاني قيم بايد جهت ارائه تضمين نزد دادستان برود. و عدم مراجعه او به مدعي‌العموم موجب عزل وي مي‌شود.

ششم؛ درصورتي‌كه مشخص شود قيم از صفت امانت برخوردار نيست و يا اينكه اين صفت از وي سلب گردد.

هفتم؛ مواردي نيز ممكن است قيم به‌جز دلايل فوق مذكور به مجازات حبس محكوم گردد. و در اين صورت از اداره امور مالي و غيرمالي محجور ناتوان بماند. همچنين در مواردي كه عدم لياقت قيم براي اداره امور محجور ثابت شود.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص قيمومت، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون قيمومت پاسخ دهند.

سؤالات متداول

حدود اختيارات قيم چقدر است؟ انسان تا زماني كه به رشد كامل برسد و بالغ شود نياز به يك مراقب و قيم دارد.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين مراقبت شامل ابعاد گسترده‌‌‌‌‌‌‌اي از زندگي فرزند انسان ‌‌‌‌‌‌مي‌شود از جمله امور مالي‌‌‌‌‌‌. البته داشتن يك قيم فقط مخصوص زمان كودكي انسان نمي‌شود بلكه ممكن است شخص به سن قانوني برسد ولي باز هم محجور باشد و به دلايلي مانند جنون‌‌‌‌‌‌، سفاهت و… نيازمند قيم‌ باشد. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي شخص محجور به قيم سپرده ‌‌‌‌‌‌مي‌شود و او موظف است تا وظيفه نگهداري و اداره اموال محجور را به خوبي و با دقت انجام دهد. براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه قيم وظائف خود را بداند و همين طور براي جلوگيري از تلف شدن اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي محجور قانون حدود اختيارات او را مشخص كرده است. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين مطلب به بررسي حدود اختيارات قيم ‌‌‌‌‌‌مي‌پردازيم.

قيم كيست و قيوميت چيست ؟

قيم در لغت به معناي سرپرست‌‌‌‌‌‌ و حمايت كننده مي‌باشد‌‌‌‌‌‌. در اصطلاح عامه قيم شخصي است كه وظيفه اداره امور شخص محجور مانند كودك يا مجنون را بر عهده مي‌گيرد.

قيمومت نيز به معناي بر عهده گرفتن امور شخص محجور ‌‌‌‌‌‌مي‌باشد.

در قانون مدني كتاب دهم به طور كامل به حجر و قيموميت پرداخته شده است. از جميع تعاريف ارائه شده در قانون ‌‌‌‌‌‌مي‌توان به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين نتيجه رسيد كه قيم شخصي است كه دادگاه و مراجع قانوني در صورت نبودن ولي و وصي براي نگهداري و اداره اموال شخص محجور تعيين ‌‌‌‌‌‌مي‌كنند. محجور شخصي است كه اهليت لازم براي تصرف در اموالش را ندارد.

حدود اختيارات قيم

با توجه به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه قيم توسط مرجع قانوني تعيين ‌‌‌‌‌‌مي‌شود، قانون نيز وظائف و اختيارات او را تعيين كرده است. هدف از تعيين قيم جلوگيري از تلف شدن مال شخص محجور است به همين خاطر قانون اختيارات او را مشخص كرده است تا شخص قيم از موقعيت خود نتواند سوء استفاده كند‌‌‌‌‌‌. ماده 1235 قانون مدني وظائف قيم را عمدتا محدود به اموال و حقوق مالي فرد محجور مي‌كند. در نتيجه معمولا قيم در مورد ساير مسائل شخصي و خانوادگي ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند اقدا‌‌‌‌‌‌مي انجام دهد‌‌‌‌‌‌.

بر اساس آنچه كه در فصل سوم از كتاب حجر و قيمومت قانون مدني آمده است حدود اختيارات قيم در اموال محجور به شرح زير است:

1/ اعمال اداري: كليه فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هايي كه قيم مجاز است براي اداره كردن اموال محجور انجام دهد مانند بستن قرارداد براي تعمير خانه.

2/ اعمال ناقله: مجموعه‌‌‌‌‌‌‌اي از فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هاي قيم كه سبب نقل و انتقال دائمي يا مدت دار اموال محجور به ديگري ‌‌‌‌‌‌مي‌شود‌‌‌‌‌‌. مانند فروش ماشين كه انتقال دائمي مال است‌‌‌‌‌‌ و اجاره خانه كه انتقال مدت دار منافع مال است.

تمام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌ها زماني نافذ و صحيح هستند كه به نفع محجور باشد. به طور مثال قيم فقط زماني ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند طلاهاي محجور را بفروشد كه بخواهد يك مال با ارزش‌تري بخرد يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه نگه داشتن طلا باعث ضرر محجور ‌‌‌‌‌‌شود و صلاح در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين باشد كه طلا فروخته شود.

نظارت بر رعايت حدود اختيارات قيم

قيم ملزم است كه همواره در تمام فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هاي خود مصلحت محجور را در نظر بگيرد و در صورتي كه بخواهد كاري بر خلاف منافع محجور نمايد قانون با او برخورد ‌‌‌‌‌‌مي‌كند. در قانون براي نظارت مدعي العموم بر اعمال قيم مواردي مطرح شده است از جمله:

1/ ارائه تضمين براي قيمومت: براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ جلوگيري از اتلاف مال محجور بر اساس ماده 1243 قانون مدني دادستان ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند از دادگاه تقاضا نمايد تا از قيم تضميناتي بگيرد.

2/ كسب اجازه دادستان در برخي از امور: انجام بسياري از امور بايد با اجازه دادستان صورت بگيرد و تا دادستان اجازه انجام كار ندهد قيم ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند كار را به ثمر برساند مانند قرض گرفتن براي محجور.

3/ ارائه گزارش به دادستان: ماده 1236 قانون مدني قيم را مكلف كرده است تا پيش از هر اقدا‌‌‌‌‌‌مي در ابتدا ليستي از تمام اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي محجور ارائه دهد و داداستان يا نماينده او در مورد صحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ليست تحقيق ‌‌‌‌‌‌كنند. البته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين موضوع به همين جا ختم ‌‌‌‌‌‌نمي‌شود بلكه بر اساس ماده 1244 قيم ملزم است حداقل سالي يكبار حساب تصدي خود را به دادستان بدهد و در غير‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت عزل مي‌گردد.

موارد خارج از حدود اختيارات قيم

به طور كلي قيم اختيار انجام دادن كاري را كه باعث ضرر يا تلف اموال محجور ‌‌‌‌‌‌مي‌شود ندارد. اما در قانون به موارد زير به طور خاص اشاره شده است:

1/ معامله با خود

قانون اجازه انجام هيچ گونه معامله محجور با خود قيم را ‌‌‌‌‌‌نمي‌دهد. بر اساس ماده 1240 قانون مدني فرقي ندارد كه قيم اموال مولي عليه را به خود منتقل كند يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه از اموال خود چيزي را به مولي عليه انتقال دهد در هر دو صورت باطل است.

البته قيم ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند مال خود را به صورت رايگان به محجور ببخشد يا صلح كند ولي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين كه بخواهد وجهي دريافت نمايد باطل است زيرا احتمال ضر و زيان محجور وجود دارد.

2/ معامله‌‌‌‌‌‌‌اي كه باعث مديون شدن محجور شود

در ماده 1241 قانون مدني ذكر شده است كه قيم‌ ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند با اموال غير منقول مولي عليه خود معامله‌‌‌‌‌‌‌اي كند كه باعث شود در نتيجه آن مولي عليه مديون گردد. رهن گذاشتن يا فروختن نيز شامل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ماده ‌‌‌‌‌‌مي‌شود.

براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ماده استثنائي نيز در نظر گرفته شده است آن هم زماني كه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين عمل با رعايت مصلحت و غبطه مولي عليه و همچنين با تصويب مدعي العموم انجام بگيرد.

3/ قرض يا وام گرفتن بدون ضرورت و احتياج

قيم‌ فقط زماني ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند قرض يا وام بگيرد كه ضروري باشد يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه نياز باشد به طور مثال براي تعمير خانه نياز به پول هست و اگر خانه تعمير نشود باعث از بين رفتن خانه ‌‌‌‌‌‌مي‌شود. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت اگر نياز به پول وجود دارد ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند قرض يا وام بگيرد.

در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينجا براي مواردي كه ضرورت ندارد يا احتياج نيست يك استثنا مطرح شده است‌‌‌‌‌‌ يعني زماني كه مدعي العموم اجازه بدهد‌‌‌‌‌‌.

4/ ختم دعوا به صلح

بر اساس ماده 1242 قانون مدني قيم دعوايي را كه مربوط به مولي عليه ‌‌‌‌‌‌مي‌شود ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند با صلح تمام كند مگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه مدعي العموم اجازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين كار را بدهد. زيرا ممكن است كه نتيجه دعوا مالي باشد به طور مثال دريافت ديه و شخص قيم‌ ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند كاري كند كه باعث شود حق مالي مولي عليه ضايع شود.

به نظر ‌‌‌‌‌‌مي‌رسد هر گونه عمل رايگان در خصوص اموال مولي عليه مانند صلح يا هبه باطل است مگر با اجازه مدعي العموم.

براي دريافت پاسخ سوالات خود و مشاوره حقوقي در مورد حدود اختيارات قيم‌ مي‌توانيد از خدمات مشاوره حقوقي تهران وكيل دات كام استفاده نماييد. همچنين با عضو شدن در كانال تلگرام وكيل دات كام از جديدترين مطالب حقوقي مطلع شويد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص قيم، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون قيم پاسخ دهند.

سوالات متداول

حدود اختيارات قيم چقدر است؟ انسان تا زماني كه به رشد كامل برسد و بالغ شود نياز به يك مراقب و قيم دارد.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين مراقبت شامل ابعاد گسترده‌‌‌‌‌‌‌اي از زندگي فرزند انسان ‌‌‌‌‌‌مي‌شود از جمله امور مالي‌‌‌‌‌‌. البته داشتن يك قيم فقط مخصوص زمان كودكي انسان نمي‌شود بلكه ممكن است شخص به سن قانوني برسد ولي باز هم محجور باشد و به دلايلي مانند جنون‌‌‌‌‌‌، سفاهت و… نيازمند قيم‌ باشد. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي شخص محجور به قيم سپرده ‌‌‌‌‌‌مي‌شود و او موظف است تا وظيفه نگهداري و اداره اموال محجور را به خوبي و با دقت انجام دهد. براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه قيم وظائف خود را بداند و همين طور براي جلوگيري از تلف شدن اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي محجور قانون حدود اختيارات او را مشخص كرده است. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين مطلب به بررسي حدود اختيارات قيم ‌‌‌‌‌‌مي‌پردازيم.

قيم كيست و قيوميت چيست ؟

قيم در لغت به معناي سرپرست‌‌‌‌‌‌ و حمايت كننده مي‌باشد‌‌‌‌‌‌. در اصطلاح عامه قيم شخصي است كه وظيفه اداره امور شخص محجور مانند كودك يا مجنون را بر عهده مي‌گيرد.

قيمومت نيز به معناي بر عهده گرفتن امور شخص محجور ‌‌‌‌‌‌مي‌باشد.

در قانون مدني كتاب دهم به طور كامل به حجر و قيموميت پرداخته شده است. از جميع تعاريف ارائه شده در قانون ‌‌‌‌‌‌مي‌توان به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين نتيجه رسيد كه قيم شخصي است كه دادگاه و مراجع قانوني در صورت نبودن ولي و وصي براي نگهداري و اداره اموال شخص محجور تعيين ‌‌‌‌‌‌مي‌كنند. محجور شخصي است كه اهليت لازم براي تصرف در اموالش را ندارد.

حدود اختيارات قيم

با توجه به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه قيم توسط مرجع قانوني تعيين ‌‌‌‌‌‌مي‌شود، قانون نيز وظائف و اختيارات او را تعيين كرده است. هدف از تعيين قيم جلوگيري از تلف شدن مال شخص محجور است به همين خاطر قانون اختيارات او را مشخص كرده است تا شخص قيم از موقعيت خود نتواند سوء استفاده كند‌‌‌‌‌‌. ماده 1235 قانون مدني وظائف قيم را عمدتا محدود به اموال و حقوق مالي فرد محجور مي‌كند. در نتيجه معمولا قيم در مورد ساير مسائل شخصي و خانوادگي ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند اقدا‌‌‌‌‌‌مي انجام دهد‌‌‌‌‌‌.

بر اساس آنچه كه در فصل سوم از كتاب حجر و قيمومت قانون مدني آمده است حدود اختيارات قيم در اموال محجور به شرح زير است:

1/ اعمال اداري: كليه فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هايي كه قيم مجاز است براي اداره كردن اموال محجور انجام دهد مانند بستن قرارداد براي تعمير خانه.

2/ اعمال ناقله: مجموعه‌‌‌‌‌‌‌اي از فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هاي قيم كه سبب نقل و انتقال دائمي يا مدت دار اموال محجور به ديگري ‌‌‌‌‌‌مي‌شود‌‌‌‌‌‌. مانند فروش ماشين كه انتقال دائمي مال است‌‌‌‌‌‌ و اجاره خانه كه انتقال مدت دار منافع مال است.

تمام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌ها زماني نافذ و صحيح هستند كه به نفع محجور باشد. به طور مثال قيم فقط زماني ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند طلاهاي محجور را بفروشد كه بخواهد يك مال با ارزش‌تري بخرد يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه نگه داشتن طلا باعث ضرر محجور ‌‌‌‌‌‌شود و صلاح در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين باشد كه طلا فروخته شود.

نظارت بر رعايت حدود اختيارات قيم

قيم ملزم است كه همواره در تمام فعاليت‌‌‌‌‌‌‌‌هاي خود مصلحت محجور را در نظر بگيرد و در صورتي كه بخواهد كاري بر خلاف منافع محجور نمايد قانون با او برخورد ‌‌‌‌‌‌مي‌كند. در قانون براي نظارت مدعي العموم بر اعمال قيم مواردي مطرح شده است از جمله:

1/ ارائه تضمين براي قيمومت: براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ جلوگيري از اتلاف مال محجور بر اساس ماده 1243 قانون مدني دادستان ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند از دادگاه تقاضا نمايد تا از قيم تضميناتي بگيرد.

2/ كسب اجازه دادستان در برخي از امور: انجام بسياري از امور بايد با اجازه دادستان صورت بگيرد و تا دادستان اجازه انجام كار ندهد قيم ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند كار را به ثمر برساند مانند قرض گرفتن براي محجور.

3/ ارائه گزارش به دادستان: ماده 1236 قانون مدني قيم را مكلف كرده است تا پيش از هر اقدا‌‌‌‌‌‌مي در ابتدا ليستي از تمام اموال و دارايي‌‌‌‌‌‌‌‌هاي محجور ارائه دهد و داداستان يا نماينده او در مورد صحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ليست تحقيق ‌‌‌‌‌‌كنند. البته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين موضوع به همين جا ختم ‌‌‌‌‌‌نمي‌شود بلكه بر اساس ماده 1244 قيم ملزم است حداقل سالي يكبار حساب تصدي خود را به دادستان بدهد و در غير‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت عزل مي‌گردد.

موارد خارج از حدود اختيارات قيم

به طور كلي قيم اختيار انجام دادن كاري را كه باعث ضرر يا تلف اموال محجور ‌‌‌‌‌‌مي‌شود ندارد. اما در قانون به موارد زير به طور خاص اشاره شده است:

1/ معامله با خود

قانون اجازه انجام هيچ گونه معامله محجور با خود قيم را ‌‌‌‌‌‌نمي‌دهد. بر اساس ماده 1240 قانون مدني فرقي ندارد كه قيم اموال مولي عليه را به خود منتقل كند يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه از اموال خود چيزي را به مولي عليه انتقال دهد در هر دو صورت باطل است.

البته قيم ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند مال خود را به صورت رايگان به محجور ببخشد يا صلح كند ولي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين كه بخواهد وجهي دريافت نمايد باطل است زيرا احتمال ضر و زيان محجور وجود دارد.

2/ معامله‌‌‌‌‌‌‌اي كه باعث مديون شدن محجور شود

در ماده 1241 قانون مدني ذكر شده است كه قيم‌ ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند با اموال غير منقول مولي عليه خود معامله‌‌‌‌‌‌‌اي كند كه باعث شود در نتيجه آن مولي عليه مديون گردد. رهن گذاشتن يا فروختن نيز شامل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ماده ‌‌‌‌‌‌مي‌شود.

براي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين ماده استثنائي نيز در نظر گرفته شده است آن هم زماني كه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين عمل با رعايت مصلحت و غبطه مولي عليه و همچنين با تصويب مدعي العموم انجام بگيرد.

3/ قرض يا وام گرفتن بدون ضرورت و احتياج

قيم‌ فقط زماني ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند قرض يا وام بگيرد كه ضروري باشد يا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه نياز باشد به طور مثال براي تعمير خانه نياز به پول هست و اگر خانه تعمير نشود باعث از بين رفتن خانه ‌‌‌‌‌‌مي‌شود. در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين صورت اگر نياز به پول وجود دارد ‌‌‌‌‌‌مي‌تواند قرض يا وام بگيرد.

در‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينجا براي مواردي كه ضرورت ندارد يا احتياج نيست يك استثنا مطرح شده است‌‌‌‌‌‌ يعني زماني كه مدعي العموم اجازه بدهد‌‌‌‌‌‌.

4/ ختم دعوا به صلح

بر اساس ماده 1242 قانون مدني قيم دعوايي را كه مربوط به مولي عليه ‌‌‌‌‌‌مي‌شود ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند با صلح تمام كند مگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اينكه مدعي العموم اجازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اين كار را بدهد. زيرا ممكن است كه نتيجه دعوا مالي باشد به طور مثال دريافت ديه و شخص قيم‌ ‌‌‌‌‌‌نمي‌تواند كاري كند كه باعث شود حق مالي مولي عليه ضايع شود.

به نظر ‌‌‌‌‌‌مي‌رسد هر گونه عمل رايگان در خصوص اموال مولي عليه مانند صلح يا هبه باطل است مگر با اجازه مدعي العموم.

براي دريافت پاسخ سوالات خود و مشاوره حقوقي در مورد حدود اختيارات قيم‌ مي‌توانيد از خدمات مشاوره حقوقي تهران وكيل دات كام استفاده نماييد. همچنين با عضو شدن در كانال تلگرام وكيل دات كام از جديدترين مطالب حقوقي مطلع شويد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص قيم، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون قيم پاسخ دهند.

سوالات متداول

اجازه پدر براي كار كردن فرزند دختر و پسر چه تفاوت هاي دارد؟ اشتغال به كار و دستيابي به استقلال مالي و گاهي نيز زندگي مستقل، يكي از خواسته‌هاي مهم جوانان در دنياي امروز است. اما در مسير زندگي مستقل و استقلال مالي يك سؤال مهم مخصوصاً براي دختران جوان به وجود مي‌آيد. كه آيا براي اشتغال به كار نياز به اجازه پدر وجود دارد؟  آيا بدون اجازه پدر كار كردن امكان‌پذير نيست؟ در ادامه اين مطلب و در اين مقاله قصد داريم به اين پرسش مهم پاسخ دهيم. با ما همراه باشيد.

اجازه پدر براي كار كردن فرزند

يكي از پرسش‌هاي مهم به‌ويژه براي دختران جوان اين است كه آيا براي اشتغال به يك كار نيازمند دريافت اجازه از پدر هستيم؟ و بدون اجازه امكان قانوني نداريم تا فعاليت مالي داشته يا شاغل شويم؟ پيش از پاسخ به اين پرسش بايد بگوييم كه سرپرستي و حضانت و تأمين نيازهاي زندگي اعم از مالي و غيرمالي فرزندان، چه دختر و چه پسر تا سن 18 سالگي به عهده پدر و مادر است. با اين اوصاف مي‌توانيم اخذ اجازه از پدر براي اشتغال به كار توسط فرزندان را به دودسته تقسيم كنيم. فرزندان زير 18 سال و فرزندان بالاي 18 سال.

فرزندان زير 18 سال

همان‌طور كه مي‌دانيد بر اساس قانون ايران دختران و پسران زير 18 سال حق تصرف در امور مالي خود را ندارند. يعني فعاليت‌هايي كه مربوط به حقوق مالي فرزندان زير 18 سال مي‌شود. مثل خريدوفروش ملك يا رسيدگي به ارث آن‌ها يا حتي مديريت حساب بانكي و افتتاح حساب و هر فعاليت ديگر مالي. با توجه به سن كم و به جهت صلاح آن‌ها بر اساس قانون تحت مديريت و رسيدگي والدين يا در نبود والدين وصي يا قيم است.

بنابراين اشتغال به يك شغل و كار براي فرزندان چه پسر و چه دختر كه كمتر از 18 سال دارند؛ حتماً بايد با نظر والدين باشد. و با اجازه و رضايت پدر و مادر اين امكان وجود دارد تا شما به مشغول به كار شويد. اما پدر و مادر قادر هستند تا از فعاليت و اشتغال به كار فرزند خود در بيرون از خانه جلوگيري كنند. علاوه بر رضايت والدين محدوديت‌هاي ديگري نيز براي انجام فعاليت شغلي براي افراد زير 18 سال وجود دارد. هرچند شاغل شدن در زير سن 18 سال چندان مرسوم نيست. نوجوانان در اين سن اغلب به تحصيل مي‌پردازند. و وظيفه تأمين نيازهاي مالي آن‌ها بر عهده پدر و مادر است.

فرزندان بالاي 18 سال

با توجه به آنچه تاكنون گفتيم تأمين نياز افراد زير 18 سال بر اساس قانون به عهده والدين يا وصي و يا قيم است. و نوجوانان زير 18 سال اجازه تصرف در حقوق مالي خود را ندارند. به طبع افراد تا 18 سالگي تحت پوشش و حمايت مالي قرار دارند و نياز به كار ندارد. اما بعد از سن 18 سالگي با توجه به قانون ايران شما يك فرد رشيد و مستقل در نظر گرفته خواهيد شد. كه توانايي تصرف در امور مالي خود را دارد. و مي‌توانيد بدون نياز به اجازه پدر، شاغل شويد.

پرسش مهمي كه در اين مرحله به وجود مي‌آيد اين است كه آيا دختران نيز بعد از 18 سالگي رشيد محسوب شده و مي‌توانند استقلال مالي داشته باشند؟ مسئله عدم نياز به اجازه پدر براي كار، هم براي فرزندان پسر و هم براي فرزندان دختر است. به عبارت ديگر شما چه پسر باشيد چه دختر بعد از سن 18 سالگي بر اساس قانون ايران رشيد محسوب مي‌شويد و براي فعاليت‌هاي مالي و غيرمالي خود نياز به اجازه پدر نداريد. البته تنها در مسئله ازدواج دختر باكره، حتي اگر بالاي 18 سال سن داشته باشد بر اساس قانون اجازه پدر يا جد پدري لازم است. و در ساير موارد تفاوتي ميان پسر رشيد بالاي 18 سال و دختر رشيد بالاي 18 سال از نظر قانون وجود ندارد.

اجازه پدر براي كار كردن از نگاه اخلاق و دين

پيش‌تر گفتيم كه انسان بالغ بالاي 18 سال چه دختر و چه پسر بر اساس قانون ايران رشيد محسوب مي‌شود و قانوناً در انجام امور مالي و غيرمالي خود نياز به كسب اجازه از پدر و مادر ندارد. اما كسب اجازه براي انجام كار در نگاه جامعه و از نظر اخلاق و حتي دين چگونه است؟

بر اساس عرف جامعه اجازه از پدر براي كار بيشتر جنبه اخلاقي دارد. حتي از نگاه ديني نيز اذن پدر و مادر براي كارهايي كه فرزند انجام مي‌دهد شرط نمي‌باشد. و تنها در مورد ازدواج دختر باكره اذن پدر با جد پدري شرط شده است. البته بر اساس اصول اخلاقي و رعايت حقوق پدر و مادر از نگاه دين و اخلاق لازم است تا فرزند كاري را كه موجب آزار پدر و مادر مي‌شود انجام ندهد. و موجب نارضايتي آن‌ها نشود.

به عبارت ديگر در نگاه اخلاقي و ديني لازم نيست براي انجام كارها از پدر و مادر اجازه بگيريد. اما اگر والدين از روي دلسوزي و مهرباني و براي مصلحت فرزند خود او را از انجام كاري نهي نمايند. در اين صورت اگر انجام آن كار موجب ناراحتي و اذيت پدر و مادر مي‌شود فرزند بايد آن كار را ترك كند. غير از آنكه آن عمل يك عمل واجب مثل نماز و روزه و … باشد. مي‌توانيم به نحوي ديگر بيان كنيم كه كسب اجازه از پدر و مادر توسط فرزند در انجام امور مختلف لازم و واجب نيست. اما آزار و اذيت پدر و مادر حرام است. و اين مسئله مربوط به سن خاصي نمي‌شود. تا زماني كه پدر و مادر در قيد حيات هستند اين حكم نيز پابرجاست.

سؤالات متداول

اجازه پدر براي كار كردن فرزند دختر و پسر چه تفاوت هاي دارد؟ اشتغال به كار و دستيابي به استقلال مالي و گاهي نيز زندگي مستقل، يكي از خواسته‌هاي مهم جوانان در دنياي امروز است. اما در مسير زندگي مستقل و استقلال مالي يك سؤال مهم مخصوصاً براي دختران جوان به وجود مي‌آيد. كه آيا براي اشتغال به كار نياز به اجازه پدر وجود دارد؟  آيا بدون اجازه پدر كار كردن امكان‌پذير نيست؟ در ادامه اين مطلب و در اين مقاله قصد داريم به اين پرسش مهم پاسخ دهيم. با ما همراه باشيد.

اجازه پدر براي كار كردن فرزند

يكي از پرسش‌هاي مهم به‌ويژه براي دختران جوان اين است كه آيا براي اشتغال به يك كار نيازمند دريافت اجازه از پدر هستيم؟ و بدون اجازه امكان قانوني نداريم تا فعاليت مالي داشته يا شاغل شويم؟ پيش از پاسخ به اين پرسش بايد بگوييم كه سرپرستي و حضانت و تأمين نيازهاي زندگي اعم از مالي و غيرمالي فرزندان، چه دختر و چه پسر تا سن 18 سالگي به عهده پدر و مادر است. با اين اوصاف مي‌توانيم اخذ اجازه از پدر براي اشتغال به كار توسط فرزندان را به دودسته تقسيم كنيم. فرزندان زير 18 سال و فرزندان بالاي 18 سال.

فرزندان زير 18 سال

همان‌طور كه مي‌دانيد بر اساس قانون ايران دختران و پسران زير 18 سال حق تصرف در امور مالي خود را ندارند. يعني فعاليت‌هايي كه مربوط به حقوق مالي فرزندان زير 18 سال مي‌شود. مثل خريدوفروش ملك يا رسيدگي به ارث آن‌ها يا حتي مديريت حساب بانكي و افتتاح حساب و هر فعاليت ديگر مالي. با توجه به سن كم و به جهت صلاح آن‌ها بر اساس قانون تحت مديريت و رسيدگي والدين يا در نبود والدين وصي يا قيم است.

بنابراين اشتغال به يك شغل و كار براي فرزندان چه پسر و چه دختر كه كمتر از 18 سال دارند؛ حتماً بايد با نظر والدين باشد. و با اجازه و رضايت پدر و مادر اين امكان وجود دارد تا شما به مشغول به كار شويد. اما پدر و مادر قادر هستند تا از فعاليت و اشتغال به كار فرزند خود در بيرون از خانه جلوگيري كنند. علاوه بر رضايت والدين محدوديت‌هاي ديگري نيز براي انجام فعاليت شغلي براي افراد زير 18 سال وجود دارد. هرچند شاغل شدن در زير سن 18 سال چندان مرسوم نيست. نوجوانان در اين سن اغلب به تحصيل مي‌پردازند. و وظيفه تأمين نيازهاي مالي آن‌ها بر عهده پدر و مادر است.

فرزندان بالاي 18 سال

با توجه به آنچه تاكنون گفتيم تأمين نياز افراد زير 18 سال بر اساس قانون به عهده والدين يا وصي و يا قيم است. و نوجوانان زير 18 سال اجازه تصرف در حقوق مالي خود را ندارند. به طبع افراد تا 18 سالگي تحت پوشش و حمايت مالي قرار دارند و نياز به كار ندارد. اما بعد از سن 18 سالگي با توجه به قانون ايران شما يك فرد رشيد و مستقل در نظر گرفته خواهيد شد. كه توانايي تصرف در امور مالي خود را دارد. و مي‌توانيد بدون نياز به اجازه پدر، شاغل شويد.

پرسش مهمي كه در اين مرحله به وجود مي‌آيد اين است كه آيا دختران نيز بعد از 18 سالگي رشيد محسوب شده و مي‌توانند استقلال مالي داشته باشند؟ مسئله عدم نياز به اجازه پدر براي كار، هم براي فرزندان پسر و هم براي فرزندان دختر است. به عبارت ديگر شما چه پسر باشيد چه دختر بعد از سن 18 سالگي بر اساس قانون ايران رشيد محسوب مي‌شويد و براي فعاليت‌هاي مالي و غيرمالي خود نياز به اجازه پدر نداريد. البته تنها در مسئله ازدواج دختر باكره، حتي اگر بالاي 18 سال سن داشته باشد بر اساس قانون اجازه پدر يا جد پدري لازم است. و در ساير موارد تفاوتي ميان پسر رشيد بالاي 18 سال و دختر رشيد بالاي 18 سال از نظر قانون وجود ندارد.

اجازه پدر براي كار كردن از نگاه اخلاق و دين

پيش‌تر گفتيم كه انسان بالغ بالاي 18 سال چه دختر و چه پسر بر اساس قانون ايران رشيد محسوب مي‌شود و قانوناً در انجام امور مالي و غيرمالي خود نياز به كسب اجازه از پدر و مادر ندارد. اما كسب اجازه براي انجام كار در نگاه جامعه و از نظر اخلاق و حتي دين چگونه است؟

بر اساس عرف جامعه اجازه از پدر براي كار بيشتر جنبه اخلاقي دارد. حتي از نگاه ديني نيز اذن پدر و مادر براي كارهايي كه فرزند انجام مي‌دهد شرط نمي‌باشد. و تنها در مورد ازدواج دختر باكره اذن پدر با جد پدري شرط شده است. البته بر اساس اصول اخلاقي و رعايت حقوق پدر و مادر از نگاه دين و اخلاق لازم است تا فرزند كاري را كه موجب آزار پدر و مادر مي‌شود انجام ندهد. و موجب نارضايتي آن‌ها نشود.

به عبارت ديگر در نگاه اخلاقي و ديني لازم نيست براي انجام كارها از پدر و مادر اجازه بگيريد. اما اگر والدين از روي دلسوزي و مهرباني و براي مصلحت فرزند خود او را از انجام كاري نهي نمايند. در اين صورت اگر انجام آن كار موجب ناراحتي و اذيت پدر و مادر مي‌شود فرزند بايد آن كار را ترك كند. غير از آنكه آن عمل يك عمل واجب مثل نماز و روزه و … باشد. مي‌توانيم به نحوي ديگر بيان كنيم كه كسب اجازه از پدر و مادر توسط فرزند در انجام امور مختلف لازم و واجب نيست. اما آزار و اذيت پدر و مادر حرام است. و اين مسئله مربوط به سن خاصي نمي‌شود. تا زماني كه پدر و مادر در قيد حيات هستند اين حكم نيز پابرجاست.

سؤالات متداول

منظور از استعفاي قيم چيست؟ هرگاه سمتي به طور رسمي و قانوني به فردي اهدا ‌مي‌گردد آن ‌فرد ‌مي‌بايست در مقابل به خوبي به وظايف خود عمل كند. اما فرد ‌مي‌تواند به دلايل مختلف از سمت خود استعفا دهد و يا اينكه سمت را پس از مدتي نپذيرد. در ادامه قصد داريم‌ در مورد استعفاي قيم توضيحات مختصري را خدمتتان ارائه دهيم، با ما همراه باشيد.

قيم كيست‌‌ ؟

قيم‌ به كسي گفته ‌مي‌شود كه توسط دادگاه انتخاب ‌مي‌شود تا از فرد محجور حمايت كند و ‌نگذارد كه حق و حقوقش ضايع شود. قيم اداره اموال محجور را به عهده دارد و تلاش ‌مي‌كند تا از حق او دفاع نمايد. در ابتدا اولياي هر فرد پدر و جد پدري او هستند اما ‌اگر اين دو فوت كرده باشند دادگاه فردي صالح را به عنوان قيم براي فرد محجور انتخاب ‌مي‌كند.

استعفاي قيم

همانطور كه در بالا گفته شد قيم توسط دادگاه انتخاب ‌مي‌شود و او ‌مي‌بايست به وظايف خود در قبال فرد محجور عمل نمايد. اما در برخي موارد ممكن است قيم بخواهد كه از سمت قيمي خود استعفا دهد كه در اين باره بايد بگوييم قانونگذاران هيچ قانوني را در مورد استعفاي قيم وضع نكرده‌اند اما اگر قيم بتواند اجازه دادگاه را دريافت كند ‌مي‌تواند به راحتي از سمت‌ خود استعفا دهد.

توجه داشته باشيد كه قيم ‌مي‌بايست صبر كند تا دادگاه به او اجازه استعفا دهد و در صورتي كه پيش از اجازه دادگاه اداره اموال محجور را رها سازد و اين كار او باعث زيان رساندن به فرد محجور شود ‌مي‌بايست خسارت‌هاي وارد شده به او را بپردازد. براي مثال اگر استعفاي قيم پس از ده روز توسط دادگاه تاييد شود فرد در مدت زمان ده روز نيز هنوز قيم است و بايد به وظايفش عمل كند.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص استعفا‌ي قيم، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون استعفا‌‌ي قيم پاسخ دهند.

سوالات متدوال